Regulamin kontroli biletów
Regulamin kontroli biletów oraz dokumentów uprawniających do bezpłatnych bądź ulgowych przejazdów w pojazdach komunikacji miejskiej wykonujących przewozy na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu
1. Cel regulaminu
Celem regulaminu jest określenie zasad kontroli biletów oraz dokumentów uprawniających do bezpłatnych bądź ulgowych przejazdów w pojazdach komunikacji miejskiej wykonujących przewozy na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu
2. Zakres
2.1 Zakres podmiotowy
Regulamin obowiązuje pasażerów transportu miejskiego, operatorów oraz pracowników Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu upoważnionych do kontroli biletów w środkach transportu miejskiego.
2.2
Zakres przedmiotowy
- Regulamin obejmuje swoim zakresem zasady:
- przeprowadzania kontroli biletów
- przeprowadzania kontroli dokumentów uprawniających do bezpłatnych bądź ulgowych przejazdów w pojazdach komunikacji miejskiej
- wystawiania wezwania do zapłaty
- pobierania należności za przewóz oraz opłaty dodatkowej
- podróżowania przez pasażera
- powiadamiania Policji lub innych organów porządkowych
3. Terminologia
Regulamin – niniejszy Regulamin kontroli biletów oraz dokumentów uprawniających do bezpłatnych bądź ulgowych przejazdów w pojazdach komunikacji miejskiej wykonujących przewozy na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu,
Prawo przewozowe – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 19831 z późn. zm.),
Publiczny transport zbiorowy - powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej;
Komunikacja miejska – przewozy świadczone na zlecenie ZTM przez operatorów w ramach regularnych linii komunikacyjnych, zgodnie z podanymi do publicznej wiadomości rozkładami jazdy,
Dokument przewozu - dokument uprawniający pasażera do przejazdu środkiem publicznego transportu zbiorowego,
Bilet / dokument przewozu - dokument potwierdzający wniesienie opłaty za przewóz osób w środkach publicznego transportu zbiorowego wykonujących przewozy na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu,
ZTM - Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu,
Pasażer - osoba, która zawarła umowę przewozu,
Usługi – usługi przewozowe świadczone środkami publicznego transportu zbiorowego w Poznaniu i na terenie gmin objętych porozumieniami międzygminnymi wykonywane na podstawie zawartej umowy przewozu,
Linia komunikacyjna – połączenie komunikacyjne na sieci dróg,
Pojazd – środek transportu wykorzystywany przez Operatora w komunuikacji miejskiej, posiadający wszystkie niezbędne dokumenty dopuszczenia do ruchu,
Przewóz – transport osób, rzeczy i zwierząt domowych wykonywany przez Operatorów na podstawie umowy zawartej z ZTM,
Organizator przewozów – Miasto Poznań, które powierzyło swoje działania jednostce budżetowej, powołanej przez Radę Miasta Poznania dla organizacji i zarządzania komunikacją miejską w Poznaniu i na terenie gmin objętych porozumieniami międzygminnymi w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, zwanej dalej Zarządem Transportu Miejskiego lub w skrócie ZTM,
Operator - przedsiębiorstwo wykonujące na podstawie umowy zawartej z ZTM usługi przewozowe w zakresie publicznego transportu zbiorowego (komunikacji miejskiej), zgodnie w rozumieniu zapisów ustawy o publicznym transporcie zbiorowym,
Regulamin przewozów - regulamin określający warunki obsługi podróżnych oraz przewozu osób i rzeczy w komunikacji miejskiej (lokalnym transporcie zbiorowym) organizowanej przez Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu ,
Uchwała w sprawie opłat za usługi przewozowe – należy przez to rozumieć obowiązującą uchwałę Rady Miasta Poznania w sprawie wysokości opłat za przejazdy publicznym transportem zbiorowym z późniejszymi zmianami,
Uchwała w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych oraz opłaty manipulacyjnej – należy przez to rozumieć obowiązującą uchwałę Rady Miasta Poznania w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych oraz opłaty manipulacyjnej,
Umowa przewozu – umowa między organizatorem publicznego transportu zbiorowego a pasażerem, w której organizator zobowiązuje się do przewiezienia osób lub rzeczy w ramach działalności operatora, natomiast pasażer – do zapłaty w zamian za to wynagrodzenia. Umowa ta zostaje zawarta z chwilą zajęcia miejsca w pojeździe przez pasażera,
Kontroler biletowy/kontroler – osoba upoważniona przez Dyrektora ZTM do kontroli biletów w środkach lokalnego transportu zbiorowego wykonujących przewozy na zlecenie ZTM na zasadach określonych w art. 33a prawa przewozowego oraz w oparciu o Regulamin przewozów,
Kontrola biletów - kontrola dokumentów przewozu oraz dokumentów uprawniających do bezpłatnych / ulgowych przejazdów w środkach komunikacji miejskiej na podstawie umowy wykonawczej z operatorem wykonywana na zlecenie ZTM przez osoby upoważnione,
Opłata dodatkowa – opłata o której mowa w art.33 a ustawy Prawo przewozowe. Wysokość opłaty określona jest w uchwale Rady Miasta Poznania w sprawie sposobu ustalenia w publicznym transporcie zbiorowym, wysokości opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób, naruszenia przepisów o przewozie rzeczy i zwierząt oraz w sprawie wysokości opłaty manipulacyjnej,
Druk wezwania do zapłaty/potwierdzenia wpłaty - druk ścisłego zarachowania, wystawiany przez kontrolera biletowego pasażerowi w wersji papierowej lub elektronicznej, który podróżował bez ważnego dokumentu przewozu lub dokumentu uprawniającego go do ulgowego bądź bezpłatnego przejazdu, lub przewoził rzeczy niedozwolone lub spowodował nieuzasadnione zatrzymanie lub zmianę trasy pojazdu,
Dokumenty potwierdzające uprawnienie do ulgowych albo bezpłatnych przejazdów - dokumenty, o których mowa w aktualnie obowiązującej uchwale Rady Miasta Poznania w sprawie ustanowienia zwolnień i ulg w opłatach za przejazdy publicznym transportem zbiorowym
wraz późniejszymi zmianami oraz inne wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa,
Brak ważnego biletu - brak posiadania przez pasażera biletu na przejazd zgodnie z obowiązującą taryfą, posiadanie nieczytelnego biletu elektronicznego albo papierowego, posługiwanie się przez pasażera biletem niezgodnie z zasadami korzystania z biletów jednorazowych czasowych, biletów jednorazowych jednoprzejazdowych na autobusy, biletów okresowych, elektronicznych biletów okresowych,
Ujęcie – uprawnienie kontrolera polegające na nałożeniu na pasażera w razie niezapłacenia przez niego należności z tytułu opłaty dodatkowej i opłaty za przewóz oraz nieokazania dokumentu tożsamości, obowiązku pozostania we wskazanym miejscu do czasu przyjazdu policji lub innych organów porządkowych,
Ustawa o ochronie danych osobowych – ustawa z dnia 10 maja 2018r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1000).
4. Odpowiedzialność
- Dyrektor ZTM odpowiedzialny jest za:
- zatwierdzenie Regulaminu
- Kontrolerzy biletów odpowiedzialni są za:
- stosowanie się do zasad określonych w Regulaminie
5. Sposób postępowania
5.1. Informacje ogólne
5.1.1. Kontrola Biletów w pojazdach Operatorów, odbywa się w granicach i na podstawie przepisów prawa, w szczególności na podstawie art. 33 a prawa przewozowego.
5.1.2. Wysokość opłaty za przejazd środkami publicznego transportu zbiorowego realizowanego na zlecenie ZTM określa Uchwała Rady Miasta Poznania w sprawie opłat za usługi przewozowe.
5.1.3. Uprawnienia do przejazdów bezpłatnych i ulgowych określają przepisy prawa powszechnie obowiązującego oraz uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie ustanowienia zwolnień i ulg w opłatach za przejazdy środkami komunikacji miejskiej w Poznaniu.
5.1.4. Wysokość opłaty dodatkowej oraz opłaty manipulacyjnej za przejazd bez ważnego biletu lub ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienia do bezpłatnego bądź ulgowego przejazdu określa się na podstawie Uchwały w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych oraz opłaty manipulacyjnej.
5.2. Zasady prowadzenia kontroli
5.2.1. Podstawowym celem kontroli biletowej jest sprawdzenie, czy pasażerowie korzystający ze środków komunikacji miejskiej posiadają ważne bilety lub dokumenty uprawniające do przejazdów bezpłatnych / ulgowych.
5.2.2. Osoby uprawnione do kontroli biletów są zobowiązane przeprowadzać kontrolę biletów, w pojazdach Operatora, w zespołach co najmniej dwuosobowych.
5.2.3. Kontroler może przystąpić do sprawdzania biletów, gdy pojazd ruszył z przystanku, a pasażerowie którzy weszli do pojazdu na ostatnim przystanku, skończyli kasować bilety lub nie wykazują takiego zamiaru, z tym że pasażerom zamierzającym zakupić bilety w automacie lub u prowadzącego pojazd należy umożliwić dokonanie wcześniej takiego zakupu i następnie ich skasowanie.
5.2.4. Dopuszcza się dokończenie kontroli biletów, gdy pojazd stoi na przystanku w sytuacji kiedy rozpoczęcie kontroli nastąpiło gdy pojazd był w ruchu, a pasażerowie poproszeni o bilet nie okazali uprawnienia do przejazdu przed dojechaniem do przystanku.
5.2.5. Kontroler, co do zasady wykonuje czynności kontrolne w pojeździe. Dopuszcza się możliwość wystawienia wezwania do zapłaty poza pojazdem na przystanku, w miejscu bezpiecznym dla kontrolera, na wyraźne żądanie kontrolowanego pasażera, pod warunkiem, że pasażer ten udostępnił kontrolerowi dokument tożsamości, jego zachowanie nie ma znamion agresji i nie spowoduje to dezorganizacji pracy zespołu kontrolującego.
5.2.6. Dopuszcza się kontrolę w pojazdach na przystankach końcowych. W takim przypadku zespół kontrolerski po wejściu do pojazdu, który podjechał do przystanku końcowego, wydaje polecenie zablokowania kasowników i ogłasza kontrolę. Pasażerowie wychodzą przednimi lub środkowymi drzwiami, okazując kontrolerom bilety.
5.2.7. Kontroler, podczas przeprowadzania kontroli zobowiązany jest zachowywać się w sposób kulturalny, spokojny oraz uprzejmy w stosunku do pasażerów. Zwraca się do pasażerów stosując powszechnie przyjęte formy grzecznościowe: „Pan” lub „Pani”. Jednocześnie zabrania się, niezależnie od okoliczności kontroli, zwracać się do pasażerów podniesionym tonem lub przyjmować lekceważącą postawę.
5.2.8. Rozpoczęcie kontroli biletowej kontroler ogłasza w sposób głośny, spokojny i wyraźny zapowiadając kolejnym kontrolowanym pasażerom rozpoczęcie kontroli słowami:
„Dzień Dobry / Dobry Wieczór, kontrola biletów, proszę okazać bilety do kontroli”, zakończenie kontroli biletowej winien oznajmić słowami: „Dziękuję, do widzenia”,
lub automatyczny komunikat poprzez system głosowej informacji pasażerskiej w pojeździe o treści „Proszę przygotować bilety do kontroli”, o ile jest w taki system wyposażony.
5.2.9. Identyfikator kontrolera, wzór identyfikatora określony jest w załączniku nr 1 do Regulaminu, należy okazywać na każde żądanie pasażera, pracowników nadzoru ruchu i przełożonych.
5.2.10. Bezpośrednio przed zapowiedzią przystąpienia do kontroli, kontroler ma obowiązek umieścić w widocznym miejscu identyfikator służbowy (na wierzchniej części odzieży na wysokości klatki piersiowej), skasować bilet kontrolny względnie przyłożyć kartę identyfikatora do mobilnego czytnika elektronicznego powodując zablokowanie kasowników w pojeździe w celu uzyskania aktualnego czasu (numeru linii komunikacyjnej i przystanku), a także zwrócić uwagę na sprawność automatów biletowych i bileterek, w przypadku kontroli w pojazdach w nie wyposażonych.
5.3. Sytuacje, w których nie można prowadzić kontroli
Prowadzenie kontroli biletowej jest niedopuszczalne:
- przy niesprawnych wszystkich czytnikach biletów elektronicznych
- w sytuacji awarii wszystkich biletomatów w pojeździe, jeżeli pasażer wykazuje chęć zakupienia biletu oraz posiada odpowiednią kwotę na jego zakup
- po zablokowaniu kasowników w pojeździe, gdy uniemożliwiało to skasowanie biletów przez pasażerów, zanim weszła kontrola
- w sytuacji wystąpienia błędnych wydruków biletów z kasowników w całym pojeździe, spowodowanych awarią, bądź złym ustawieniem daty.
5.4. Obowiązki pasażera
5.4.1. Pasażer jest zobowiązany wręczyć kontrolerowi bilet oraz dokumenty potwierdzające uprawnienie do ulgowych / bezpłatnych przejazdów, w celu ich szczegółowych oględzin.
5.5. Zasady pobierania opłaty dodatkowej/wystawienia wezwania do zapłaty/ pobierania należności za przewóz
5.5.1. W przypadku stwierdzenia u pasażera:
a) braku ważnego biletu
b) braku ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do ulgowego / bezpłatnego przejazdu kontroler uprawniony jest do pobrania właściwej należności za przewóz oraz opłaty dodatkowej, albo wystawienia wezwania do zapłaty.
5.5.2. W przypadku:
a) przewozu przez pasażera rzeczy wyłączonych z przewozu lub rzeczy o wymiarach większych niż określone w § 22 ust. 1 Regulaminu Przewozów
b) wstrzymania lub zmiany kursu przez pasażera kontroler jest uprawniony do pobrania opłaty dodatkowej albo wystawienia wezwania do zapłaty.
5.5.3. Pobranie właściwej opłaty za przewóz i opłaty dodatkowej albo wystawienia wezwania do zapłaty stanowi dokument przewozu i uprawnia do kontynuowania przejazdu tym samym pojazdem, w czasie trwania danego kursu.
5.5.4. W zależności od decyzji pasażera o zapłacie / przyjęciu lub odmowie przyjęcia opłaty dodatkowej, kontrolujący:
a) w przypadku przyjęcia i uiszczenia opłaty przez pasażera na miejscu bezpośrednio u kontrolera, obowiązany jest wystawić pasażerowi pokwitowanie (potwierdzenie wpłaty)
b) w przypadku przyjęcia (bez natychmiastowej płatności) lub odmowy przyjęcia opłaty dodatkowej obowiązany jest wystawić pasażerowi wezwanie do zapłaty oraz opłatę za przewóz
c) każdy bilet z numerem i serią okazany przez pasażera, zarówno skasowany, jak i nieskasowany, należy obowiązkowo wpisać w druk opłaty dodatkowej (wprowadzić do urządzenia) zwrócić go właścicielowi (z wyjątkiem określonym w pkt 5.5.4d Regulaminu). W sytuacji, gdy pasażer posiada bilet, lecz nie chce go okazać, należy ten fakt również zaznaczyć na druku opłaty dodatkowej lub wprowadzić do urządzenia
d) kontroler uprawniony jest do zatrzymania za pokwitowaniem biletów oraz dokumentów uprawniających do przejazdów ulgowych i bezpłatnych, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że zostały podrobione lub przerobione
e) w razie odmowy zapłaty należności, o której mowa w pkt 5.5.4.a kontroler ma prawo żądać od pasażera okazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości pasażera
f) w razie odmowy okazania dokumentu przez pasażera, należy poinformować go o uprawnieniach kontrolera do wykonania czynności opisanych w art. 33a ust. 7 Prawa przewozowego i podjąć działania zmierzające do ustalenia tożsamości pasażera, w szczególności powiadomić Policję lub inne organy porządkowe. W powyższym przypadku należy również powiadomić pasażera, że do czasu przybycia wyżej wymienionych służb, obowiązany jest on pozostać w miejscu przeprowadzenia kontroli, albo w innym miejscu wskazanym przez kontrolera
g) w przypadku odmowy podpisu na druku opłaty dodatkowej kontroler wypisuje Oświadczenie o przedstawieniu zarzutu jazdy środkiem komunikacji bez biletu
h) kontroler jest zobowiązany zapoznać pasażera z podstawą nałożenia opłaty dodatkowej, podać do podpisu wystawiony druk opłaty dodatkowej oraz wręczyć pasażerowi jego oryginał a także poinformować go o wysokości nałożonej opłaty oraz o możliwości zapłaty na miejscu u kontrolera gotówką lub kartą płatniczą, bądź w instytucji wskazanej na druku opłaty dodatkowej
i) kontroler ma obowiązek informowania pasażera o przysługujących mu prawach, trybie i miejscu złożenia reklamacji lub skargi.
5.6. Wzory druków opłaty dodatkowej
Wzór druku opłaty dodatkowej wystawianej przez kontrolerów:
a) ZTM Poznań (w wersji elektronicznej i papierowej) wystawianej na wszystkich liniach miejskich i podmiejskich zgodnie z warunkami umów wykonawczych z operatorami stanowi załącznik nr 2 do Regulaminu
b) Translub Sp. z o.o. (w wersji papierowej) wystawianej na liniach obsługujących miasta Luboń Puszczykowo oraz gminy Mosina, Komorniki i Dopiewo stanowi załącznik nr 3 do Regulaminu
c) Kombus Sp. z o.o. (w wersji papierowej) wystawianej na liniach obsługujących gminę Kórnik i Mosina przez firmę kontrolerską Sedna Matysik stanowi załącznik nr 4 do Regulaminu
d) ZKP Suchy Las Sp. z o.o., ZUK Rokbus Sp. z o.o., PUK Komorniki Sp. z o.o., P.W. Transkom Sp. z o.o. (wersji papierowej) wystawianej na liniach obsługujących gminy Suchy Las, Rokietnica, Szamotuły, Komorniki, Dopiewo, Czerwonak, Murowana Goślina, Swarzędz i Pobiedziska przez firmę kontrolerską TransKontrol stanowi załącznik nr 5 do Regulaminu
e) TPBUS Sp. z o.o. (w wersji papierowej) wystawianej na liniach obsługujących gminę Tarnowo Podgórne przez firmę kontrolerską BusKONTROL stanowi załącznik nr 6 do Regulaminu
f) Zakład Komunalny w Kleszczewie Sp. z o.o. (w wersji papierowej) wystawianej na liniach obsługujących gminę Kleszczewo przez firmę kontrolerską BusKONTROL stanowi załącznik nr 6 do Regulaminu.
5.7. Wykaz linii operatorów podmiejskich, na których odbywa się kontrola biletowa na podstawie umów wykonawczych
Wykaz linii operatorów miejskich, na których odbywa się kontrola biletowa na podstawie umów wykonawczych stanowi załącznik nr 7 do Regulaminu.
6. Załączniki
- Załącznik nr 1 - Wzór identyfikatora kontrolera
- Załącznik nr 2 - Wzór druku opłaty dodatkowej wystawianej przez kontrolerów ZTM
- Załącznik nr 3 – Wzór druku opłaty dodatkowej wystawianej przez kontrolerów Translubu Sp z.o.o
- Załącznik nr 4 - Wzór druku opłaty dodatkowej wystawianej przez kontrolerów Kombus Sp. z o.o.
- Załącznik nr 5 - Wzór druku opłaty dodatkowej wystawianej przez kontrolerów TransKontrol
- Załącznik nr 6 - Wzór druku opłaty dodatkowej wystawianej przez kontrolerów BusKONTROL
- Załącznik nr 7 - Wykaz linii operatorów podmiejskich na których odbywa się kontrola biletowa na podstawie umów wykonawczych
7. Dokumenty związane
- Regulamin przewozów określający warunki obsługi podróżnych oraz przewozu osób i rzeczy
w komunikacji miejskiej (lokalnym transporcie zbiorowym) organizowanej przez Zarząd Transportu Miejskiego - Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1983 z późn. zm.)
- IP-01 „Instrukcja pracy kontrolerów biletów ZTM“
- Umowy wykonawcze z operatorami gminnymi